Dobrowolne odstąpienie od udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, czyli jak nie zostać skazanym?
Przepis ten przewiduje warunki niepodlegania karze za przestępstwa określone w art. 258 § 1–4 ustawy Kodeks karny, czyli za udział w zorganizowanej grupie przestępczej.
Zgodnie z omawianym artykułem, osoba biorąca udział w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego (także w grupie bądź związku o charakterze zbrojnym lub mającym na celu popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym) oraz osoba, która zakłada albo kieruje taką grupą lub związkiem, nie podlegają karze za przestępstwo przewidziane w art. 258 ustawy Kodeks karny, jeżeli przejawią czynny żal.
Na czym polega czynny żal kowadełko?
Określony w omawianym artykule czynny żal polega na dobrowolnym odstąpieniu od udziału w grupie lub związku i ujawnieniu przed organem powołanym do ścigania przestępstw wszystkich istotnych okoliczności popełnionego czynu bądź zapobiegnięciu popełnieniu zamierzonego przestępstwa.
Przesłanki zastosowania klauzuli niekaralności:
– pierwszą przesłanką zastosowania klauzuli niekaralności sprawcy za przestępstwo z tego artykułu jest dobrowolne odstąpienie od udziału w grupie lub związku. Nie są istotne motywy tego odstąpienia, wystarczającym warunkiem jest jego dobrowolność. Ustawa nie przewiduje możliwości okazania czynnego żalu przez założyciela grupy lub związku, jeżeli nie został on następnie członkiem utworzonych przez siebie struktur przestępczych. Skoro bowiem osoba taka nie uczestniczy w grupie lub związku, nie jest możliwe jej odstąpienie od udziału w tych strukturach przestępczych;
– drugą przesłanką zastosowania klauzuli niekaralności jest ujawnienie przed organem powołanym do ścigania przestępstw wszystkich istotnych okoliczności popełnionego czynu albo zapobieżenie popełnieniu zamierzonego przestępstwa, w tym przestępstwa skarbowego. Istotnymi okolicznościami popełnionego czynu są wszystkie te okoliczności, które dotyczą udziału, zakładania lub kierowania grupą bądź związkiem, umożliwiające organom ścigania zlikwidowanie działalności grupy lub związku. Do tego rodzaju okoliczności należą m.in. dane dotyczące struktury organizacyjnej i członków grupy lub związku.
Zapobieżenie popełnieniu zamierzonego przez grupę lub związek przestępstwa musi być skuteczne. Należy podkreślić, że czynny żal sprawcy skutkuje niepodleganiem karze za przestępstwo określone w art. 258 ustawy Kodeks karny, czyli za udział w zorganizowanej grupie przestępczej, a nie za czyny zabronione popełnione przez sprawcę w ramach działalności tej przestępczej struktury.
Warto zapamiętać:
Nie jest konieczne, by zapobieżeniu przestępstwa dokonał sam sprawca osobiście. Może on działać za pośrednictwem osób trzecich. Może także nastąpić wskutek zawiadomienia o tym organów ścigania.
